Blog

Czy podczas rozprawy zdalnej można palić papierosy ?

W związku z epidemią COVID-19 ustawodawca zdecydował się wprowadzić rozwiązanie polegające na umożliwieniu stronom postępowania oraz ich pełnomocnikom udział w rozprawie w charakterze zdalnym. Dzięki temu rozwiązaniu poszczególne osoby mogą łączyć się z Sądem za pośrednictwem telekonferencji i w ten sposób uczestniczyć w rozprawie. Przy tym strona, która decyduje się na taką formę uczestnictwa (i otrzyma na to zgodę Sądu) musi być widoczna dla Sądu przez cały czas trwania rozprawy (połączenie wideo) oraz oczywiście być słyszalna (połączenie audio). Czy jednak udział w rozprawie za pośrednictwem telekonferencji pozwala na całkowicie swobodne zachowanie w czasie trwania rozprawy?

Palenie podczas rozprawy zdalnej

W toku jednej z rozpraw mającej miejsce w prowadzonej przez nas sprawie, druga ze stron postępowania, biorąca udział w sprawie za pośrednictwem telekonferencji, zdecydowała się w pewnym momencie na zapalenie papierosa. Reakcja Sądu była natychmiastowa, a polegała na upomnieniu tej osoby, by zgasiła ona papierosa. W konsekwencji osoba ta papierosa zgasiła i nie podejmowała już dalszych prób w tym zakresie. Poniżej wyjaśnimy, czy działanie Sądu było w tym zakresie zasadne.

Zasady zachowania na rozprawie

Ogólne zasady zachowania na rozprawie prowadzonej w formie tradycyjnej są raczej znane, a na pewno powinny być znane, każdemu dorosłemu człowiekowi. Na sali należy zachowywać się z odpowiednią powagą, zabierać głos tylko wtedy, gdy Sąd na to pozwoli, odnosić się do Sądu i pozostałych uczestników z należytym szacunkiem. Nie bez znaczenia są tu też kwestie takie jak właściwy, licujący z powagą urzędu, ubiór (do Sądu nie należy udawać się w kapciach, czy szlafroku – przypadek prawdziwy). Innymi słowy, na sali rozpraw należy zachować odpowiedni poziom kultury.

Z naszej praktyki wynika, że o ile dana osoba nie ma doświadczenia w obyciu z Sądem, a przy tym występuje w sprawie bez profesjonalnego pełnomocnika, to Sąd zwróci jej uwagę na pewne zachowania, które ta osoba przejawia, a które nie będą akceptowane. Najczęściej takie działanie Sądu okazuje się w pełni wystarczające do osiągnięcia celu. Zdarzają się jednak przypadki, w których słowne upomnienie nie prowadzi do zmiany zachowania danej osoby albo z okoliczności wprost wynika, że takie upomnienia nie przyniosą żadnego skutku (np. osoba pojawiła się na sali rozpraw pod wpływem alkoholu i awanturuje się z pozostałymi obecnymi albo pojawiła się na sali w stroju oczywiście nieadekwatnym).

Kary porządkowe

Każda osoba biorąca udział w rozprawie, jak i w jakiejkolwiek innej czynności podejmowanej przez Sąd (np. oględziny) powinna mieć świadomość tego, że w razie naruszenia powagi, spokoju lub porządku czynności sądowych albo ubliżenia sądowi, innemu organowi państwowemu lub osobom biorącym udział w sprawie, sąd może ukarać osobę, która dopuściła się tego czynu karą porządkową: grzywny w wysokości do 3000 złotych lub karą pozbawienia wolności do czternastu dni. Dodatkowo, osobie pozbawionej wolności, w tym także tymczasowo aresztowanej, jako karę porządkową można wymierzyć karę przewidzianą w przepisach o wykonywaniu kary pozbawienia wolności albo w przepisach o wykonywaniu tymczasowego aresztowania. 

Sankcje, jakie może zastosować Sąd są zatem poważne. Jakkolwiek faktyczna kara zależna jest oczywiście od stopnia przewiny danej osoby i całokształtu jej zachowania, tak każda osoba uczestnicząca w czynnościach sądowych musi mieć świadomość tego, że jej niewłaściwe postępowanie, w szczególności w przypadku uprzedniego upomnienia, nie będzie tolerowane.

Czy zatem w toku rozprawy zdalnej można palić?

Opisywana na wstępie reakcja Sądu była jak najbardziej słuszna. W sprawie bez znaczenia jest to, czy dana osoba uczestniczy w czynności Sądu osobiście, czy za pośrednictwem telekonferencji. W obu przypadkach każda z osób uczestniczących obowiązana jest do zachowania licującego z powagą Sądu. Podobnie, w obu przypadkach taka osoba nie może zaburzać spokoju lub porządku czynności sądowych.

Z tego też względu, udział w rozprawie w formie zdalnej wymaga od uczestniczącego w takiej formie zachowania standardów identycznych, jak w przypadku osobistego stawienia się przed oblicze Sądu. Nie jest zatem tak, że osoba uczestnicząca za pośrednictwem połączenia audio-wideo może w toku czynności przed kamerą internetową w dowolnym stroju, czy obrażać Sąd lub inne osoby. Co więcej, w toku uczestnictwa w czynności za pośrednictwem telekonferencji, w pomieszczeniu z którego łączy się taka osoba nie powinny znajdować się żadne zwierzęta, jak również inne osoby.

Osoby biorące udział w czynności sądowej w formie zdalnej muszą zdawać sobie sprawę z tego, że w razie naruszenia powagi, spokoju lub porządku czynności sądowych albo ubliżenia sądowi, innemu organowi państwowemu lub osobom biorącym udział w sprawie mogą spotkać się z sankcjami identycznymi do tych, jakie mogą być stosowane wobec osoby, która stawiła się osobiście. Tym samym wobec tych osób może dojść do nałożenia grzywny, a nawet do ukarania karą pozbawienia wolności do czternastu dni. Żaden z przepisów dotyczących nałożenia kary porządkowej nie uzależnia możliwości nałożenia sankcji na naruszającego porządek od tego, w jakiej formie bierze on udział w czynności.